Giriş
7440 Sayılı “Bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair” Kanuna göre, Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi, Gelir ve Kurumlar Stopaj Vergisi mükelleflerinin 2018 – 2019 – 2020 – 2021 - 2022 yıllarında beyan ettikleri Gelir ve Kurumlar vergisi matrahlarını, Katma Değer vergilerini, Gelir ve Kurum Stopaj vergilerini, vergi matrahlarında artırım yaparak ek vergi ödemesi ile tamamlamışlardır. İleride doğabilecek inceleme ve tarhiyatlardan muaf tutulmalarını sağlayan kanun 12 Mart 2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Gelir ve Kurumlar vergisi mükellefleri işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan makine, teçhizat, emtia ve demirbaşlarını envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kayıt etmişlerdir.
Bu makalede 7440 Sayılı Kanun kapsamında yapılan işlemlere ait bazı muhasebe kayıtlarını birkaç örnek ile belirtmek istedim.
- Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı
Örnek: SBF A.Ş. 2021 - 2022 yıllarında 7440 Sayılı Kanuna göre Kurumlar Vergisi matrah artırımında bulunmuş ve şirkete vergi dairesi tarafından tablodaki ödeme planı çıkarılmıştır.
TAKSİT VADE HES.VERGİ KATSAYI TAKSİT TUTARI
1 31/07/2023 33.507,24 2.925,65 36.432,89
2 31/07/2023 32.507,23 2.925,65 35.432,88
3 31/08/2023 32.507,23 2.925,65 35.432,88
4 30/09/2023 32.507,23 2.925,65 35.432,88
5 31/10/2023 32.507,23 2.925,65 35.432,88
6 30/11/2023 32.507,23 2.925,65 35.432,88
7 31/12/2023 32.507,23 2.925,65 35.432,88
8 31/01/2024 32.507,23 2.925,65 35.432,88
9 29/02/2024 32.507,23 2.925,65 35.432,88
10 31/03/2024 32.507,23 2.925,65 35.432,88
11 30/04/2024 32.507,23 2.925,65 35.432,88
12 31/05/2024 32.507,23 2.925,66 35.432,89
Toplam 391.086,77 35.107,81 426.194,58
SBF A.Ş. nin Kurumlar vergisi matrah artırım tutarını peşin ödemek istemesi durumunda yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________30.06.2023______________________________
689-DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR HESABI 351.978,09
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HESABI 351.978,09
__________________________________/__________________________________
950-KANUNEN KABL EDİLMEYEN GİDERLER 351.978,09
951-KKEG KARŞILIĞI 351.978,09
__________________________________/__________________________________
*Taksitlendirilen vergi tutarının tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.
SBF A.Ş. nin Kurumlar vergisi matrah artırım tutarını 12 taksit halinde ödemek istemesi durumunda yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________30.06.2023______________________________
180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 249.030,17
280-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 177.164,41
368-VAD.GEÇ.ERT.VEYA TAKS.VERGİ VE Dİ.Y. 228.550,62
381-GİDER TAHAKKUKLARI 20.479,55
438-KAMUYA OLAN ERT.VEYA TAKS. BORÇLAR 162.536,15
481-GİDER TAHAKKUKLARI 14.628,26
__________________________________/__________________________________
SBF A.Ş. nin Kurum matrah artırım tutarının ilk iki taksitini vadesinde banka hesabından ödemiştir. Yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________31.07.2023______________________________
368-VAD.GEÇ.ERT.VEYA TAKS.VERGİ VE Dİ.Y. 66.014,47
381-GİDER TAHAKKUKLARI 5.851,30
102-BANKALAR 71.865,77
__________________________________/__________________________________
689-DİĞER OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 71.865,77
180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 71.865,77
__________________________________/__________________________________
950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 71.865,77
951-KKEG KARŞILIĞI 71.865,77
__________________________________/__________________________________
Dönem sonu yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________31.12.2023______________________________
180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 177.164,41
438-KAMUYA OLAN ERT.VEYA TAKS. BORÇLAR 162.536,15
481-GİDER TAHAKKUKLARI 14.628,26
280-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 177.164,41
368-VAD.GEÇ.ERT.VEYA TAKS.VERGİ VE Dİ.Y. 162.536,15
381-GİDER TAHAKKUKLARI 14.628,26
__________________________________/__________________________________
951-KKEG KARŞILIĞI 249.030,17
950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 249.030,17
__________________________________/__________________________________
- Katma Değer Vergisi Matrah Artırımı
Örnek: SBF A.Ş. 2019 yılında 7440 Sayılı Kanuna göre Katma Değer Vergisi yönünden matrah artırımında bulunmuş ve şirkete vergi dairesi tarafından tablodaki ödeme planı çıkarılmıştır.
TAKSİT VADE HES.VERGİ KATSAYI TAKSİT TUTARI
1 31/07/2023 4.636,74 327,31 4.964,05
2 31/07/2023 3.636,66 327,30 3.963,96
3 31/08/2023 3.636,66 327,30 3.963,96
4 30/09/2023 3.636,66 327,30 3.963,96
5 31/10/2023 3.636,66 327,30 3.963,96
6 30/11/2023 3.636,66 327,30 3.963,96
7 31/12/2023 3.636,66 327,30 3.963,96
8 31/01/2024 3.636,66 327,30 3.963,96
9 29/02/2024 3.636,66 327,30 3.963,96
10 31/03/2024 3.636,66 327,30 3.963,96
11 30/04/2024 3.636,66 327,30 3.963,96
12 31/05/2024 3.636,66 327,29 3.963,95
Toplam 44.640,00 3.927,60 48.567,60
SBF A.Ş. nin KDV matrah artırım tutarını peşin ödemek istemesi durumunda yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________30.06.2023______________________________
689-DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR HESABI 40.176,00
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HESABI 40.176,00
__________________________________/__________________________________
950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 40.176,00
951-KKEG KARŞILIĞI 40.176,00
__________________________________/__________________________________
*Taksitlendirilen vergi tutarının tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.
SBF A.Ş. nin KDV matrah artırım tutarını 12 taksit halinde ödemek istemesi durumunda yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________30.06.2023______________________________
180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 28.747,81
280-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 19.819,79
368-VAD.GEÇ.ERT.VEYA TAKS.VERGİ VE Dİ.Y. 26.456,70
381-GİDER TAHAKKUKLARI 2.291,11
438-KAMUYA OLAN ERT.VEYA TAKS. BORÇLAR 18.183,30
481-GİDER TAHAKKUKLARI 1.636,49
__________________________________/__________________________________
SBF A.Ş. nin KDV matrah artırım tutarının ilk iki taksitini vadesinde banka hesabından ödemesi durumunda yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________31.07.2023______________________________
368-VAD.GEÇ.ERT.VEYA TAKS.VERGİ VE Dİ.Y. 8.273,40
381-GİDER TAHAKKUKLARI 654,61
102-BANKALAR 8.928,01
__________________________________/__________________________________
689-DİĞER OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 8.928,01
180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 8.928,01
__________________________________/__________________________________
950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 8.928,01
951-KKEG KARŞILIĞI 8.928,01
__________________________________/__________________________________
Dönem sonu yapılacak muhasebe kaydı;
______________________________31.12.2023______________________________
180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 19.819,79
438-KAMUYA OLAN ERT.VEYA TAKS. BORÇLAR 18.183,30
481-GİDER TAHAKKUKLARI 1.636,49
280-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 19.819,79
368-VAD.GEÇ.ERT.VEYA TAKS.VERGİ VE Dİ.Y. 18.183,30
381-GİDER TAHAKKUKLARI 1.636,49
__________________________________/__________________________________
951-KKEG KARŞILIĞI 28.747,81
950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 28.747,81
__________________________________/__________________________________
- İşletmede Olduğu Halde Kayıtlarda Bulunmayan Makine, Teçhizat, Emtia ve Demirbaşlara Ait Kayıtların Düzeltilmesi
Örnek: SBF A.Ş. deposunda bulunan ancak kayıtlarında yer almayan emtiasına ilişkin envanter listesi hazırlamış ve 30.06.2023 tarihinde beyan etmiştir. Katma değer vergisine tabi emtianın, şirket tarafından belirlenen rayiç bedeli 100.000-TL’dir ve beyan edildiği gün şirketin banka hesabından ödenmiştir. SBF A.Ş. nin bu beyanına ilişkin muhasebe kaydı;
______________________________30.06.2023______________________________
153-TİCARİ MALLAR 100.000,00
191-İNDİRİLECEK KDV 9.000,00
525-KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI 100.000,00
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 9.000,00
__________________________________/__________________________________
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 9.000,00
102-BANKALAR 9.000,00
__________________________________/__________________________________
KDV’ nin beyan edildiği dönemi takip eden ay içinde 180,00-TL gecikme zammı ile beraber banka hesabından ödenmesi durumunda;
______________________________30.06.2023______________________________
153-TİCARİ MALLAR 100.000,00
192-DİĞER KDV 9.000,00
525-KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI 100.000,00
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 9.000,00
______________________________29.07.2023______________________________
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 9.000,00
689-DİĞER OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 180,00
102-BANKALAR 9.180,00
__________________________________/__________________________________
950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 180,00
951-KKEG KARŞILIĞI 180,00
__________________________________/__________________________________
191-İNDİRİLECEK KDV 9.000,00
192-DİĞER KDV 9.000,00
__________________________________/__________________________________
*KDV ödendiği ay içinde indirim konusu yapılabilir duruma gelmiştir. Gecikme faizi ise KKEG olarak beyan edilecektir.
- Kayıtlarda Olan Ancak İşletmede Olmayan Emtianın Kayıtlara Alınması
Örnek: SBF A.Ş. kayıtlarında olan ancak stoklarında olmayan emtiasını faturalandırarak kayıtlarını gerçek duruma getirmek istemiştir.
______________________________30.06.2023______________________________
689-DİĞER OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 236.000,00
600-YURTİÇİ SATIŞLAR 200.000,00
391-HESAPLANAN KDV 36.000,00
__________________________________/__________________________________
950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 236.000,00
951-KKEG KARŞILIĞI 236.000,00
__________________________________/__________________________________
KAYNAKÇA:
7440 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair” Kanun
Tarih: 10.08.2023
Gökay ATAY
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ataymuhasebe@outlook.com
.jpg)
Kaynak: wwww.smmmbilgiformu.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
.png)
